โรคกลากที่หนังศีรษะ (Tinea Capitis)
โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ (Tinea Capitis) สาเหตุ อาการ การรักษา
รักษา กลาก เชื้อราที่ศีรษะ
โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ คืออะไร
โรคกลากที่หนังศีรษะ คือ การติดเชื้อราที่รากผม เส้นผม หรือหนังศีรษะ โดยอาการที่มักพาคนไข้มาพบแพทย์คือ อาการผื่นแดง คัน ผมร่วง-ผมบาง และมีขุยที่หนังศีรษะ
เชื้อราที่ทำให้เกิดโรคกลากที่หนังศีรษะ
โรคกลากที่หนังศีรษะ โดยส่วนใหญ่เกิดจาก เชื้อราในกลุ่ม Tricophyton และ Microsporum โดยเชื้อที่พบได้บ่อย ได้แก่
- Microsporum cannis ซึ่งเป็นเชื้อราที่พบบ่อยในแมวและสุนัข
- Tricophyton tonsurans
โรคกลาก เชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis)
สาเหตุที่พบบ่อยของ โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ
เกิดจากเชื้อ Tricophyton และ Microsporum พบมากในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ ผู้ที่สุขอนามัยไม่สะอาด หรือสุขภาพไม่ดี จะติดเชื้อราได้ง่าย โดยการระบาดมักจะเกิดเป็นบริเวณที่มีการอยู่ร่วมกัน เช่น พระหรือแม่ชีที่วัด เนื่องจากการใช้ใบมีดโกนผม หรือการใช้หวีร่วมกัน เด็กนักเรียนที่อยู่ในศูนย์เด็ก ซึ่งมีการสัมผัสและเล่นด้วยกันอย่างใกล้ชิด หรือพบในเด็กที่ชอบเล่นกับสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข และแมว
ปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อ
ปัจจัยเสี่ยงของการติดเชื้อยังไม่ทราบแน่ชัด แต่ที่พบได้บ่อยๆได้แก่
- การอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม
- ร้านตัดผมหรือร้านทำผม
- การใช้ของใช้ร่วมกัน เช่น การใช้หวีร่วมกัน
- การเล่นหรือคลุกคลีกับสัตว์ที่ติดเชื้อรา
บุคคลที่มีความเสี่ยงในการติดเชื้อราบนหนังศีรษะ
ถึงแม้ว่าโรคเชื้อราบนหนังศีรษะจะพบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่บุคคลต่อไปนี้อาจมีโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากกว่าปกติ ได้แก่
- เด็กทารกและเด็กเล็ก ซึ่งเป็นกลุ่มที่พบการติดเชื้อราบนหนังศีรษะบ่อยที่สุด โดยเฉพาะเด็กในโรงเรียน หรือสถานเลี้ยงดูเด็ก ที่มักมีการสัมผัสหรือเล่นกันระหว่างเด็กอย่างใกล้ชิด
- ผู้ที่เลี้ยงสัตว์ เช่น สุนัขและแมวอาจติดเชื้อโรคนี้โดยไม่แสดงอาการใดๆออกมา การเล่นหรือสัมผัสกับสัตว์เลี้ยงเหล่านี้จึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อราได้
- ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บที่หนังศีรษะ
- ผู้ที่ไม่อาบน้ำหรือสระผมบ่อยๆ
- การมีหนังศีรษะที่เปียกชื้นเป็นเวลานาน เช่น การออกกำลังกาย หรือกิจกรรมที่มีเหงื่อออกเยอะ เป็นต้น
- อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีอากาศร้อนชื้น
- ผู้ป่วยที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง ผู้ที่ติดเชื้อเอดส์ และผู้ที่ขาดสารอาหาร
อาการของโรคกลาก เชื้อราบนหนังศีรษะ
อาการของ โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ
โรคกลากที่หนังศีรษะ พบอาการได้หลากหลายรูปแบบ อาจจะเป็นผื่นวงแหวนมีขอบชัดเจน หนังศีรษะเป็นสะเก็ดหรือมีรังแค ผมร่วงเป็นหย่อมๆ และมีอาการคัน เป็นต้น อาการที่พบบ่อยได้แก่
- ผมและหนังศีรษะตกสะเก็ด และมีรังแค
- ผมร่วงเป็นหย่อมๆ ที่ศีรษะ
- ผมหักกลางและเห็นมีจุดดำๆ
- หนังศีรษะมีอาการแดงอักเสบ จนอาจเกิดเป็นหนอง ซึ่งเมื่อรวมกันเป็นก้อนเรียกชันตุ (Kerion)
- บางรายอาจจะมีเพียงรังแคเล็กน้อยเท่านั้น แต่เป็นภาหะนำโรคกลากไปสู่คนใกล้ชิด
การวินิจฉัยโรคเชื้อราบนหนังศีรษะ
การวินิจฉัยโรคกลากที่หนังศีรษะ สามารถทำได้โดยการดูจากประวัติและอาการของคนไข้ ส่วนการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม เพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรค มีดังนี้
- การขูดขุยที่หนังศีรษะไปย้อม KOH และดูเชื้อด้วยกล้องจุลทรรศน์
- การใช้แสง Wood’s light fluorescence ส่องจะพบว่าเรืองแสง
- การเพาะเชื้อราในห้องปฏิบัติการ
การรักษาโรคกลาก เชื้อราบนหนังศีรษะ
โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ รักษายังไง
- ใช้ยาสระผมที่มีส่วนผสมของยาขจัดรังแค หรือยาฆ่าเชื้อรา เช่น Selenium Sulfide, Zinc Pyrithione, Tar shampoo และ Ketoconazole Shampoo เป็นต้น
- ใช้ยาทาสำหรับฆ่าเชื้อรา
- ใช้ยากินสำหรับฆ่าเชื้อรา
- ถ้ามีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน อาจจะต้องพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะเพิ่มเติม
โรคกลาก เชื้อราบน หนังศีรษะ (Tinea Capitis) สาเหตุ อาการ การรักษา
รักษา เชื้อราที่หัว แอลซีคลินิก
การป้องกัน โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ
การป้องกันการติดเชื้อราบนหนังศีรษะในครอบครัว
เมื่อตรวจพบว่ามีสมาชิกในครอบครัวติดเชื้อราบนหนังศีรษะแล้ว อาจต้องตรวจรักษาสมาชิกคนอื่นๆ รวมถึงสัตว์เลี้ยงภายในบ้าน เพราะมีโอกาสที่เชื้อจะเแพร่กระจายไปสู่กันและกันได้ และเพื่อป้องกันการติดเชื้อ เด็กและคนอื่นๆในบ้านอาจต้องใช้แชมพูขจัดเชื้อรา 2-3 ครั้งต่อสัปดาห์ นานประมาณ 6 สัปดาห์ด้วยเช่นกัน
นอกจากนี้ผู้ติดเชื้อรา ควรซักทำความสะอาดผ้าเช็ดตัวในน้ำร้อน และตากให้แห้งด้วย และควรทำความสะอาดหวีและแปรงด้วยการจุ่มลงในน้ำผสมผงซักฟอกในอัตราส่วน 1:10 เป็นเวลา 1 ชั่วโมง ทำติดต่อกัน 3 วัน เพื่อช่วยในการกำจัดเชื้อรา
การป้องกันเพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อราบนหนังศีรษะ
โรคเชื้อราเป็นโรคที่ยากต่อการป้องกัน เพราะมีการติดต่อได้ง่ายเพียงแค่การสัมผัส อย่างไรก็ตามการลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อรานี้ สามารถทำได้หากปฏิบัติดังนี้
- ให้ความรู้เกี่ยวกับโรคเชื้อราและการติดต่อแก่เด็กๆ ครู และผู้ปกครอง เพื่อให้ตระหนักและระวังความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคกลากจากผู้อื่น หรือสัตว์ที่ติดเชื้อ โดยบอกวิธีการสังเกตอาการของการติดเชื้อโรคกลาก และวิธีหลีกเลี่ยง
- สระผมเป็นประจำ ผู้ปกครองควรสระผมให้เด็กๆอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะหลังจากการตัดผมในร้านตัดผม ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อรา จากการใช้หวีหรืออุปกรณ์ร่วมกับผู้ติดเชื้อ
- อย่าใช้สิ่งของส่วนตัวร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นผ้าเช็ดตัว เสื้อผ้า หวี หรือของใช้ส่วนตัวอื่นๆ
- รักษาสุขอนามัย หมั่นล้างมือบ่อยๆ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ รวมทั้งทำความสะอาดพื้นที่สาธารณะที่มีการใช้ร่วมกันเป็นประจำ โดยเฉพาะบริเวณโรงเรียน ศูนย์เลี้ยงดูเด็ก โรงยิม และตู้ล็อกเกอร์สาธารณะต่าง ๆ
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสสัตว์ที่ติดเชื้อ โดยสังเกตได้จากผิวหนังของสัตว์ที่มีขนหลุดร่วงเป็นหย่อม ซึ่งมักปรากฏรอยแผล แต่บางครั้งสัตว์ที่ติดเชื้อโรคกลากก็อาจไม่มีอาการใดๆ จึงควรหมั่นนำสัตว์เลี้ยงไปตรวจกับสัตวแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
โรคกลาก เชื้อรา บนหนังศีรษะ (Tinea Capitis) สาเหตุ อาการ การรักษา
หมอชิน-หมอหลิว แอลซีคลินิก
ผู้แต่ง : นพ.ชินดนัย วิกรัยพัฒน์ และ พญ.ปัทมา ปาประโคน พบ.วท.ม.ตจวิทยา (ผิวหนัง)
(หมอชิน-หมอหลิว) แพทย์ผิวหนัง ประจำแอลซีคลินิก
เอกสารอ้างอิง
- www.uptodate.com
- https://www.siamhealth.net
- https://www.pobpad.com/กลาก
- https://www.pobpad.com/ชันนะตุ
ขอขอบคุณรูปภาพจาก
◆ บทความที่เกี่ยวข้อง ◆
บทความด้านโรคติดเชื้อราที่ผิวหนัง
- โรคกลาก เชื้อราที่ผิวหนัง อาการ สาเหตุ การวินิจฉัย และการรักษา
- โรคเกลื้อน (Pityriasis Versicolor) คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา
บทความด้านโรคผมร่วง
- เชื้อราที่หนังศีรษะ เกิดจากอะไร รักษายังไงดี ยากิน ยาทา ยาสระผม
- ผมร่วงเป็นหย่อม โรคผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia areata)
- ผมร่วงทั่วศีรษะ (Telogen Effluvium)
- รักษา โรคหนังศีรษะอักเสบ ทำยังไง ยากิน ยาทา แชมพูสระผม
บทความด้านโรคผิวหนังอักเสบ
- โรคสะเก็ดเงิน คืออะไร สาเหตุ อาการ และการดูแลตัวเอง
- โรคผิวหนังอักเสบ (Eczema) คืออะไร สาเหตุ อาการ และการรักษา
- โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง Lichen Simplex Chronicus คืออะไร อาการ การรักษา
- โรคเซบเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) ผิวหนังอักเสบ ที่ร่องจมูก และหนังศีรษะ
- บทความด้านโรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ
- บทความด้านความงาม สิว ฝ้า กระ เลเซอร์ โบท็อก ฟิลเลอร์ ร้อยไหม และการปรับรูปหน้า
- บทความผ่าตัดเล็ก กำจัดไฝ กระเนื้อ ติ่งเนื้อ ก้อนที่ผิวหนัง แผลเป็นนูน และวัคซีน
ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
แอลซีคลินิกสาขาโคราช ตรงข้ามตลาดสวายเรียง จ.นครราชสีมา
โทร 044-263265 , 085-6566639 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)
Line id : lcclinic-korat
แผนที่ แอลซีคลินิก สาขาโคราช จ.นครราชสีมา
—
แอลซีคลินิกสาขาประโคนชัย ซอยบขส.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์
โทร 044-163455 , 095-6026953 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)
Line id : lcclinic
แผนที่ แอลซีคลินิก สาขาประโคนชัย จ.บุรีรัมย์
—-
Facebook : LC Clinic
Website : www.lcclinics.com