โรคผิวหนังอักเสบที่มือ Hand eczema รักษา ผื่นที่มือ โคราช ประโคนชัย

โรคผิวหนังอักเสบที่มือ (Hand eczema)

โรคผิวหนังอักเสบที่มือ Hand eczema คืออะไร สาเหตุ อาการ รักษา

รักษา ผื่นที่มือ ผิวหนังอักเสบที่มือ แอลซีคลินิก

โรคผิวหนังอักเสบที่มือ คืออะไร

ผิวหนังอักเสบที่มือ (Hand eczema / Hand dermatitis) คือ การอักเสบของผิวหนังที่มือ ทำให้เกิดอาการผื่นแดง ตุ่มน้ำใส คัน บวม มีขุย ที่มือ อาจทำให้ผิวหนังหนา แตก และมีรอยเกาจนเป็นแผลได้

สาเหตุของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

โดยทั่วไปสาเหตุของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ มักเกิดจากหลายปัจจัยด้วยกัน ทั้งในส่วนของพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม โดยมีรายละเอียดดังนี้

1.ปัจจัยทางพันธุกรรม

พบว่ามีความเกี่ยวข้องกันระหว่างโรคผิวหนังอักเสบที่มือและความผิดปกติของยีนส์ filaggrin gene (FLG) การสูญเสียการทำงานของ Filaggrin ส่งผลให้เกิดอาการผิวแห้ง และมีความเสี่ยงเป็นภูมิแพ้ผิวหนังได้

2.การทำงานที่เปียกแฉะ

การทำงานที่เปียกแฉะซ้ำๆ เป็นเวลานาน เป็นสาเหตุหนึ่งของการเกิดโรคผิวหนังอักเสบที่มือ การสัมผัสน้ำเป็นระยะเวลานานมากกว่า 3 ชั่วโมงต่อวัน ส่งผลกระตุ้นให้ผิวหนังผิดปกติ และผิวไวต่อการระคายเคืองมากขึ้นได้ นอกจากนี้การล้างมือบ่อยๆด้วยน้ำและสบู่ ก็กระตุ้นให้เกิดโรคผิวหนังอักเสบที่มือเพิ่มขึ้นด้วยเช่นกัน

3.การแพ้และการระคายเคือง

การแพ้และการระคายเคือง ก็เป็นสาเหตุของการเกิดโรคผิวหนังอักเสบที่มือ โดยสารที่มักก่อให้เกิดการแพ้และการระคายเคืองที่มือ ได้แก่ ผงซักฟอก น้ำยาล้างจาน น้ำหอม สารกันเสียในสบู่ล้างมือ สารเคมีในน้ำยาล้างห้องน้ำ และสารเคมีที่ใช้ทำความสะอาดในโรงงานอุตสาหกรรม นอกจากนี้สารอื่นๆที่ก่อให้เกิดการแพ้ในคนไข้รายนั้นๆก็กระตุ้นผื่นได้เช่นกัน เช่น การแพ้โลหะ ฝุ่นไม้ ไฟเบอร์กลาส ดิน ผัก ผลไม้ และต้นไม้ เป็นต้น

อาการของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

อาการของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ จะมีความแตกต่างกันไปในคนไข้แต่ละราย ขึ้นกับระยะและความรุนแรงของโรค โดยแบ่งออกคร่าวๆได้ดังนี้

1.อาการผิวหนังอักเสบระยะเฉียบพลัน (Acute Eczema)

ในระยะเฉียบพลันนี้ ผื่นที่มือ จะมีลักษณะของการอักเสบ คือ จะมีผื่นแดง คัน ผิวบริเวณผื่นจะบวม และมีตุ่มน้ำใสเล็กๆเกิดขึ้นได้

2.อาการผิวหนังอักเสบระยะกึ่งเฉียบพลัน (Subacute Eczema)

ในระยะนี้ ผื่นผิวหนังอักเสบที่มือจะเป็นมาสักระยะแล้ว เริ่มเห็นน้ำเหลืองออกมาจากผื่น จากนั้นน้ำเหลืองที่เยิ้มจากผื่นจะค่อยๆลดลง ผื่นแห้งขึ้น มีลักษณะเป็นผื่นตกสะเก็ด และผิวหนังหนาขึ้น แต่ยังมีอาการคันอยู่เหมือนเดิม

3.อาการผิวหนังอักเสบระยะเรื้อรัง (Chronic Eczema)

ในระยะนี้ จะเริ่มจากการที่ผื่นผิวหนังอักเสบที่มือเกิดต่อเนื่องเป็นเวลานานๆหรือเรื้อรัง รวมกับมีการเกาซ้ำไปซ้ำมาจากอาการคัน ผื่นที่พบจะกลายเป็นผื่นหนา แห้ง แข็ง เห็นลายเส้นของผิวหนังชัด และมีสีของผิวหนังคล้ำขึ้น

การวินิจฉัยโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

การวินิจฉัยโรคผิวหนังอักเสบที่มือ โดยทั่วไปใช้การซักประวัติ ร่วมกับตรวจร่างกายดูลักษณะของผื่นที่มือ ก็เพียงพอต่อการวินิจฉัยโรคแล้ว ส่วนการตรวจทางห้องปฏิบัติการเพิ่มเติม จะเป็นการตรวจเพื่อช่วยในการวินิจฉัยและรักษาโรค เช่น การตรวจการแพ้ patch test, skin prick test, specific IgE นอกจากนี้ยังมีการตรวจเรื่องการติดเชื้อแทรกซ้อน เช่น การตรวจหาเชื้อราด้วย KOH, การตรวจเชื้อแบคทีเรียด้วย Bacterial culture, และการตรวจหาเชื้อหิด เป็นต้น

การรักษา โรคผิวหนังอักเสบที่มือ

การรักษาโรคผิวหนังอักเสบที่มือ โดยหลักการจะเป็นการปรับพฤติกรรมหลีกเลี่ยงการให้มือชื้นแฉะ หลีกเลี่ยงสิ่งที่แพ้ ร่วมกับการทานยารักษา โดยยาที่ใช้ในการรักษาโรคผิวหนังอักเสบที่มือ มีดังนี้

กลุ่มยาทาหรือครีมทารักษาโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

ยาทาในกลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ยาทาในกลุ่มนี้มีทั้งชนิดครีม โลชั่น และแบบขี้ผึ้ง โดยยาทากลุ่มนี้จะช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการแพ้ และอาการคันได้ มีด้วยกันหลายชนิด ตั้งแต่ความแรงน้อยไปจนถึงแรงมากให้เลือกใช้ สำหรับโรคผิวหนังอักเสบที่มือ แนะนำให้ใช้ในรูปแบบครีม หรือขี้ผึ้ง
ทาลดการอักเสบในกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Calcineurin Inhibitor) ยาทาในกลุ่มนี้มีทั้งในรูปแบบของครีมและขี้ผึ้ง โดยเป็นยาที่ช่วยลดการอักเสบของผิวหนังที่มือ และลดการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันที่ผิวหนัง ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดอาการคันและแดงบนผิวหนัง
ครีมทามอยซ์เจอร์ไรเซอร์ชนิดเข้มข้น หรือครีมบำรุงผิว ใช้ทาเพื่อช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นและบำรุงผิวเป็นพิเศษ
กลุ่มน้ำมันทาผิว Mineral oil ช่วยลดการสูญเสียน้ำของผิวหนัง และทำให้ผิวหนังชุ่มชื้นขึ้น

กลุ่มยารับประทานรักษาโรคผิวหนังอักเสบ

ยาแก้แพ้ ส่วนใหญ่เป็นยาในกลุ่ม Antihistamine ยาในกลุ่มนี้มีด้วยกันหลายตัว แต่ละตัวก็มีข้อดี-ข้อเสียแตกต่างกันบ้าง ช่วยบรรเทาอาการแพ้และอาการคัน มีขายตามร้านขายยาทั่วไป แต่ควรเลือกใช้อย่างระมัดระวัง เพราะยาแก้แพ้บางชนิดอาจทำให้มีอาการง่วงซึมได้
ยาฆ่าเชื้อ ในบางครั้งจะมีการใช้ยาปฏิชีวนะ หรือยาฆ่าเชื้อร่วมด้วย ในรายที่สงสัยว่ามีภาวะติดเชื้อที่ผิวหนังร่วมด้วย เช่น ในคนไข้ที่เกาจนเกิดแผลติดเชื้อ
ยารับประทานกลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ยาทานในกลุ่มนี้จะใช้ในคนไข้ที่มีอาการรุนแรง ช่วยลดการอักเสบของผิวหนัง บรรเทาอาการบวมและคัน โดยยาในกลุ่มนี้จะสั่งจ่ายได้โดยดุลยพินิจของแพทย์เท่านั้น
ยารับประทานกลุ่มอนุพันธ์ของวิตามินเอ ยาทานในกลุ่มนี้ ได้แก่ Alitretinoin ช่วยลดการอักเสบของผิวหนัง และลดการหนาตัวของผื่น
ยารับประทานกลุ่มยากดภูมิคุ้มกัน ยาทานในกลุ่มนี้ ได้แก่ methotrexate, cyclosporin, azathioprine

การรักษากลุ่มอื่นๆ

การฉายแสงอาทิตย์เทียม เป็นการใช้รังสีอัลตราไวโอเลตบี ชนิดคลื่นแคบ (Narrow band UVB) ช่วยรักษาผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ มักใช้ในผู้ป่วยที่มีความรุนแรงของโรค หรือไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยวิธีอื่นๆที่กล่าวมาข้างต้น
การใช้ยาฉีดหรือยากินในกลุ่มชีวโมเลกุล ยาในกลุ่มนี้ที่มีใช้ ได้แก่ Dupilumab

การดูแลตัวเองของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

การดูแลตัวเองของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ จะมุ่งเน้นไปที่การป้องกัน และบรรเทาอาการคันของผื่นให้ลดน้อยลง เนื่องจากภาวะผิวหนังอักเสบนั้นส่งผลให้ผิวแห้งและคัน เมื่อเกามากๆ จึงเกิดเป็นแผล และนำไปสู่การติดเชื้อที่ผิวหนังในที่สุด โดยการดูแลตัวเองเบื้องต้น มีดังนี้

หลีกเลี่ยงการถูหรือเกาบริเวณผื่นและผิวหนังที่มีอาการคัน ผู้ป่วยควรควรตัดเล็บ หรืออาจสวมถุงมือขณะนอน
หลีกเลี่ยงการล้างมือบ่อยๆ หรือกิจกรรมที่มือต้องแช่น้ำนานๆ เพราะการล้างมือบ่อยๆ หรือแช่น้ำนานๆ จะทำให้ผิวแห้ง และระคายเคืองได้เพิ่มขึ้น
เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าที่อ่อนโยนและไม่มีกลิ่น เพื่อป้องกันการเกิดผื่นแพ้สัมผัส ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของโรคผิวหนังอักเสบ รวมทั้งหลีกเลี่ยงสบู่และน้ำยาซักล้างใดๆที่รุนแรง ซึ่งอาจก่อความระคายเคืองต่อผิวหนัง
เพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวเป็นประจำด้วยมอยซ์เจอร์ไรเซอร์ที่เป็นเนื้อครีมหรือขี้ผึ้ง เพื่อสร้างชั้นปกป้องการสูญเสียความชุ่มชื้น ช่วยลดอาการผิวแห้ง ลดความรุนแรงของอาการผื่นแพ้ ทั้งนี้สำหรับผู้ที่มีอาการไม่รุนแรงยังอาจใช้การทามอยซ์เจอร์ไรเซอร์เป็นการรักษาหลักได้
หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ หรือสารก่อการระคายเคือง ควรปกป้องผิวหนังของตนเองจากการสัมผัสสารที่จะก่อให้เกิดการระคายเคืองเป็นพิเศษ เช่น น้ำยาล้างจาน น้ำยาทำความสะอาดบ้าน โดยการสวมถุงมือทุกครั้ง
ลดความเครียด เช่น หากิจกรรมเพื่อผ่อนคลาย การออกกำลังกาย เพราะความเครียดอาจเป็นหนึ่งในปัจจัยที่กระตุ้นการเกิดผิวหนังอักเสบบางชนิด
พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการนอนดึก

ภาวะแทรกซ้อนที่พบได้ของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ

เนื่องจากผื่นของโรคผิวหนังอักเสบที่มือ มักมีอาการคันมาก การเกาผื่นบ่อยๆ และรุนแรง อาจทำให้เกิดแทรกซ้อนที่ผิวหนัง ได้แก่

การติดเชื้อแทรกซ้อนจากแผลที่แตกออก พบได้ทั้งตุ่มหนองที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย และการติดเชื้อราที่ผิวหนัง
การเกิดผื่นแพ้สัมผัส หรือผื่นแพ้จากการระคายเคือง เนื่องจากมีแผลเปิดที่ผิวหนังจากผิวหนังอักเสบ ทำให้เกิดการแพ้และการระคายเคืองได้มากขึ้น

วิธีป้องกัน โรคผิวหนังอักเสบที่มือ

การป้องกันโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ สามารถทำได้โดย

หลีกเลี่ยงการสัมผัสสารก่อภูมิแพ้ เช่น สารเคมีต่างๆ, ถุงมือยาง, ฝุ่นปูน เป็นต้น
ใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลผิวชนิดอ่อนโยน เพื่อลดโอกาสเกิดผื่นผิวหนังอักเสบที่มีสาเหตุจากแพ้สารสัมผัส
บำรุงผิวให้ชุ่มชื้นด้วยครีมที่ให้ความชุ่มชื้น (Moisturizer) เป็นประจำเพื่อลดโอกาสเกิดการระคายเคืองของผิว
สังเกตการใช้ชีวิตประจำวันทั้งที่บ้านและที่ทำงานว่า มีอะไรที่แพ้ หรือก่อการระคายเคืองที่มือ (รวมถึงอาหารและเครื่องดื่ม) เพื่อจะได้หลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านั้น
ควบคุมโรคที่อาจจะเป็นตัวกระตุ้นของผื่นผิวหนังอักเสบที่มือให้ดี

โรคผิวหนังอักเสบที่มือ Hand eczema คืออะไร สาเหตุ อาการ การรักษา

เกี่ยวกับเรา แอลซีคลินิก โรคผิวหนัง ผมร่วง ความงาม เลเซอร์

หมอชิน-หมอหลิว

ผู้แต่ง : นพ.ชินดนัย วิกรัยพัฒน์ และ พญ.ปัทมา ปาประโคน พบ.วท.ม.ตจวิทยา

(หมอชิน-หมอหลิว) แพทย์ประจำแอลซีคลินิก

เอกสารอ้างอิง

Chronic hand eczema, www.uptodate.com
https://en.wikipedia.org/wiki/Dermatitis
ปรียา กุลละวณิชย์,ประวิตร พิศาลยบุตร. Dermatology 2020: พิมพ์ครั้งที่1. กรุงเทพฯ: โฮลิสติก ,2555

ฝากติดตามบทความดีๆเรื่อง โรคผิวหนัง ผมร่วง ผมบาง เล็บ ความงาม เลเซอร์ และการผ่าตัดเล็ก ได้ที่คอลัมน์บทความนะครับ

บทความที่เกี่ยวข้อง

บทความด้านโรคผิวหนังอักเสบ

◆ บทความโดยผู้เชี่ยวชาญ ◆

ติดต่อเรา

ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่

แอลซีคลินิกสาขาโคราช ตรงข้ามตลาดสวายเรียง จ.นครราชสีมา

โทร 044-263265 , 085-6566639 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันศุกร์)

Line id : lcclinic-korat

แผนที่ แอลซีคลินิก สาขาโคราช จ.นครราชสีมา

—

แอลซีคลินิกสาขาประโคนชัย ซอยบขส.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์

โทร 044-163455 , 095-6026953 เปิด 09.00-19.00 น. (หยุดทุกวันพุธ)

Line id : lcclinic

แผนที่ แอลซีคลินิก สาขาประโคนชัย จ.บุรีรัมย์

—-

Facebook : LC Clinic

Website : www.lcclinics.com